چگونه در بورس ثبت نام کنیم؟
تا همین چند سال اخیر، اکثر مردم اطلاعی در مورد ثبت نام در بورس نداشتند و تنها راه پسانداز یا حتی سرمایه گذاری کردن را نگهداری پولهای خود در بانک میدانستند. دلیلش هم این بود که با سایر روشهای سرمایه گذاری آشنایی نداشتند. مثلاً آنها نمیدانستند که یک فرد عادی میتواند با سرمایه گذاری در واحدهای یک شرکت تولیدی، به اندازه دارایی خود در مالکیت آن شرکت مشارکت کند. یا اینکه به اندازه دارایی خود در یک شرکت سرمایهگذاری سهیم شود.
پاسخ این سوال مثبت است. بازار سرمایه و به ویژه بازار بورس اوراق بهادار این امکان را فراهم میکند تا هر فرد به میزان دارایی و سرمایهای که دارد در یک یا چند شرکت بزرگ سرمایه گذاری کند، و در سود آنها شریک شود
در مقاله قبلی اطلاعات کلی راجع به ثبت نام در بورس، ارائه شد. در این مقاله ما قصد داریم تا نحوه ثبت نام بورس اوراق بهادار تهران را به شما آموزش دهیم.
برای انجام معامله در بورس هر شخص حقیقی یا حقوقی نیاز به یک کارگزار رسمی و دریافت کد معاملاتی از آن دارد. همانطور که بانک به مشتریان خود شماره حساب میدهد و این شماره شناسه مشتری به شمار میآید، در بورس هم کد معاملاتی هر فرد شناسه او در بازار است.
برای شروع فعالیت در بورس اوراق بهادار، ابتدا باید کد بورسی یا کد معاملاتی داشته باشیم.برای تهیه کد بورسی ابتدا باید به صورت حضوری یا به صورت آنلاین به یکی از کارگزاری ها مراجعه کنید. اطلاعات کلیه کارگزاری ها را می توان از سایت سازمان بورس و اوراق بهادار مشاهده کرد.از معروف ترین کارگزاری ها می توان به : مبین سرمایه و… اشاره نمود.
شما می توانید از طریق ایترنت در سایت کارگزاری فارابی اقدام به ثبت نام کنید.ابتدا برای ثبت نام را کلیک کنید.سپس را کلیک نمایید و گزینه افتتاح حساب بورس اوراق بهادار را بزنید. پس از تکمیل کردن فرم مشخصات و اطلاعات بانکی ، شما برای احراز هویت خود نیاز دارید تا تصویر اصل کارت ملی و شناسنامه و… را اسکن و در سایت آپلود نمایید. در انتها شما باید به یک سری سوالات آزمون افتتاح حساب پاسخ دهید.در اینجا من مطالبی را توضیح می دهم که برای این منظور مفید است.
قیمت اسمی(ارزش اسمی) سهم مبلغی است که در اساسنامه برای هر سهم معین شده و این مبلغ روی ورقه سهم نیز قید میشود. تعیین قیمت اسمی و قید آن روی ورقه سهم هرگز به این معنا نیست که سهم باید به قیمت اسمی به فروش برسد، بلکه با توجه به وضع بازار و شرایط شرکت، ممکن است سهام به قیمتهایی بیشتر یا کمتر از ارزش اسمی آن به فروش رود. به طور کلی ارزش اسمی سهم ارتباط مشخصی با قیمت بازار آن ندارد. گفتنی است در بورس ایران، قیمت اسمی تمام سهمها برابر با یک هزار ریال است.
همانطور که میدانید آنچه قیمت سهم در بورس را تعیین میکند، میزان عرضه و تقاضا برای یک سهم است. برای مثال، ممکن است به علت عملکرد خوب یک شرکت، سرمایهگذاران زیادی متقاضی خرید سهام آن شرکت در بورس باشند؛ بنابراین، قیمت آن در بورس براساس میزان تقاضا، افزایش خواهد یافت و حتی ممکن است این افزایش تا چندین برابر قیمت اسمی هم باشد. در نقطه مقابل، عملکرد ضعیف یک شرکت ممکن است باعث بیرغبتی سرمایهگذاران به خرید یا نگهداری سهم مذکور و در نتیجه، افزایش عرضه آن در بورس باشد. طبیعتا با افزایش عرضه، قیمت سهم کاهشیافته و اگر این روند ادامه یابد، ممکن است قیمت سهم حتی به زیر قیمت اسمی( ۱۰۰ تومان) برسد.
حاصلضرب ارزش اسمی هر سهم در تعداد سهامی که شرکت منتشر کرده، نشاندهنده جمع سرمایه یا سرمایه قانونی شرکت است. همچنین حاصل ضرب قیمت روز سهام در تعداد سهامی که شرکت ثبت کرده است، ارزش بازار سهام شرکت را نشان میدهد.
حجم مبنـا، حداقل تعداد سهام یک شرکت است که باید در طول روز، معامله شود تا قیمت آن سهم، بتوانـد براساس سقف دامنه نوسان، افزایش یا کاهش یابد.
درصورتی که تعداد سهام معامله شده یک شرکت در طول روز، کمتر از حجم مبنا باشد، به همان نسبت درصد نوسان قیمت آن سهم نیز کاهش خواهد یافت. در حال حاضر، حجم مبنای شرکت های پذیرفته شده در بورس، ۰۰۰۸/۰ «هشت ده هزارم» است «این عدد کنترل شود»، بنابراین، اگر به عنوان مثال تعداد کل سهام یک شرکت پذیرفته شده در بورس ۲۰ میلیون سهم باشد، تنها درصورتی قیمت سهام این شرکت در طول یک روز می تواند ۴ درصد افزایش یا کاهش داشته باشد که حداقل ۱۶ هزار سهم شرکت الف در طول روز، مورد داد و ستد قرار گیرد.
۱۶۰۰۰=۰.۰۰۰۸*۲۰۰۰۰۰۰۰
هدف از تعیین حجم مبنا، این است که سرمایه گذاران اطمینان داشته باشند نوسانات قیمت سهام، در نتیجه خرید و فروش تعداد مشخص و قابل توجهی سهام صورت گرفته است، چرا که در غیر اینصورت، معامله حتـی چند عدد سهم یک شرکت، می تواند قیمت سهام این شرکت در بورس را تحت تأثیر قرار داده و منجر به ایجاد قیمت های غیرواقعی و کاذب در بورس شود.
خود کلمه EPS مخفف عبارت Earning Per Share است که به معنی درآمد هر سهم است.وقتی که شما کل درآمد ( سود پس از کسر مالیات) یک شرکت در پایان سال(سال مالی) را بر تعداد سهام آن شرکت تقسیم بکنید در واقع eps آن شرکت را محاسبه کرده اید.برای مثال فرض کنید شرکتی توانسته است در پایان یک سال ۱۰۰ میلیون ریال سود کسب کند و تعداد سهام آن شرکت نیز ۱ میلیون سهم است.در نتیجه eps آن شرکت برابر است با : ریال۱۰۰ = ۱,۰۰۰,۰۰۰ / ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰
کلمه DPS مخفف عبارت Dividend Per Share است.dps آن قسمتی از eps است که بین سهامداران تقسیم می شود.درصد سود تقسیمی یا dps در بین شرکتها متفاوت است.شرکتها سیاستهای متفاوتی درخصوص تقسیم سود دارند.برخی ترجیح میدهند بیشتر سود سهام را بین سهامداران تقسیم کنند.اما برخی دیگر درصد کمی از سود را تقسیم کرده و بخش عمده آن را به تأمین نقدینگی مورد نیاز برای انجام طرحهای توسعهای، اختصاص میدهند.حال اینکه چه مقدار از eps به عنوان dps بین سهامداران تقسیم شود،در مجمع شرکت تصمیم گیری می شود.
پس از تکمیل مراحل شما باید در سامانه سجام ثبت نام نموده و کد پیگیری دریافت نمایید.
سجام در دسته سامانههای زیرساختی بازار سرمایه است و به هیچ عنوان سامانهای تجاری نیست؛ لذا هدف آن کسب درآمد نیست و به لحاظ گستردگی ارائه خدمات نیز سامانهای ملی محسوب میشود. سامانه جامع ثبت اطلاعات مشتریان سجام، مسئولیت خودکار فرآیند جمع آوری و مدیریت اطلاعات مشتریان بازار سرمایه را بر عهده دارد. با راه اندازی این سامانه نه تنها شاهد تسهیل در گردآوری اطلاعات سهامداران هستیم، بلکه با تجمیع اطلاعات و سوابق معاملاتی، شفافیت بازار نیز با رشد قابل توجهی همراه شده است.
برای دریافت کد بورسی و ثبت نام بورس نیاز به ثبت نام سجام هم خواهید داشت. سجام مخفف نام “سامانه جامع اطلاعات مشتریان“ است. سازمان بورس برای مبارزه با پولشویی و کنترل خریدوفروشها در بازار بورس اقدام به راهاندازی این سامانه نموده است. کسانی که اخیراً برای دریافت کد بورسی و ثبت نام دربورس یا فروش سهام عدالت به کارگزاری مراجعه می نمایند، در همان زمان ثبتنامِ سامانهی سجام هم برای آنها صورت میپذیرد؛ اما به صورت کلی مراحل ثبتنام در این سامانه به شرح زیر می باشد:
البته با مراجعه به یکی از دفاتر پیشخوان دولت هم می توانید تمام این موارد را انجام دهید. برای ثبتنام در این سامانه نیاز به اطلاعات شخصی هویتی، آدرس منزل، موقعیت شغلی، میزان داراییهای فعلی و شماره حساب شبا خود خواهید داشت. ثبتنام در این سامانه برای همه اشخاص حقیقی و حقوقی اجباری خواهد بود.
پس از ثبتنام برای دریافت کد بورسی و سامانه سجام، معمولاً طی ۲ تا ۳ روز کاری این کد برای شما ارسال خواهد شد. کد بورسی در سامانه آنلاین شما قابل مشاهده است. کارگزاری کد آنلاین شما را به آدرس ایمیل شما ارسال میکند و شما با ورود به این فضای آنلاین می توانید کد بورسی خود را در آن مشاهده نمایید.
دقت نمایید که دریافت کد بورسی برای کاربران محدودیت سنی ندارد. افراد بالای ۱۸ سال می توانند با به همراه داشتن مدارک بالا در دفتر هر کدام از کارگزاریها اقدام به دریافت این کد نمایند. والدین نیز میتوانند برای فرزندان زیر ۱۸ سال خود کد بورسی بگیرند. اما افراد زیر ۱۸ سال تنها می توانند کد بورسی آفلاین داشته باشند و امکان حضور آنها در فضای آنلاین تا رسیدن به سن ۱۸ سالگی وجود نخواهد داشت.
فضای آنلاین هم پلتفرمی است که کاربران می توانند با ورود به این بخش، به صورت آنلاین تمامی سهمهای بورس را مشاهده و اقدام به خرید سهام در بورس به صورت آنلاین و غیرحضوری نمایند.
فعالیت در بازار سرمایه در کنار همه شیرینیها و جذابیتهایی که دارد، با ریسکهایی نیز همراه خواهد بود. از این رو کاربران بیتجربه که در حال یادگیری مفاهیم این بازار میباشند، بهتر است با مبالغ کمی وارد بازار شوند و با کسب تجربه در آن کمکم میزان سرمایهگذاری خود را افزایش دهند.
حتی حرفهایهای این بازار نیز معمولاً برای خرید سهام در بورس و ورود به یک سهم به صورت پلهای عمل نموده و کمکم مبلغ سرمایهگذاری خود را افزایش میدهند. حضور با مبالغ کم هر چند ممکن است برای شروع سودهای آنچنانی به دنبال نداشته باشد، اما تجارب خوبی برای شما ایجاد خواهد نمود.
فعالیت در بازار سرمایه و خرید سهام در بورس نیاز به هیچ مدرک خاصی ندارد و شما یک ماه پس از دریافت کد بورسی میتوانید به خرید بپردازید.
ریز مشخصات و جزئیات هر کدام از شرکتهای حاضر در بازار بورس هم در سامانهای موسوم به سامانه کدال درجشده است. با ورود به این سامانه، شما میتوانید تمام فعالیتها، داراییها و همه گزارشات مربوط به تکتک شرکتهای فعال در بازار سرمایه را مشاهده و آنها را تجزیه و تحلیل نمایید.
اما برای حضور موفق و کسب سود در این بازار نیاز خواهید داشت که با مفاهیم بازار و روشهای پیشبینی بازار آشنا شوید. همچنین لازم است تجزیه و تحلیل بازار به صورت بنیادی را یاد بگیرید و در به یک فرد حرفهای تبدیل شوید. تنها در این صورت است که می توانید در این بازار به سود مستمر برسید؛ در غیر این صورت حتی کسب سود در بازار بورس هم موقتی بوده و دائمی نخواهد شد.
با استفاده از کد آنلاین و ورد به سامانه آنلاین معاملات در بازار بورس این امکان برای شما فراهم است تا به خریدوفروش سهم بپردازید. به صورت کلی انجام عملیات زیر در بازار بورس در این سامانه برای شما امکانپذیر خواهد بود:
نحوه خرید سهام در بازار بر پایه مناقصه پیش میرود. به این صورت که هر سهم در هر روز کاری یک محدوده مشخص برای قیمتگذاری دارد. خریداران میبایست در واقع در یک مناقصه شرکت نمایند و هر کس قیمت بیشتری را برای خرید آن سهم ارائه نماید، در بالای لیست قرارگرفته و خرید برای وی امکانپذیر خواهد شد. برای خرید سهم همه افرادی که قیمت بیشتری از شما ارائه کرده باشند، باید سهام خود را خریداری نمایند تا نوبت به شما برسد.
فروش سهام در بازار سرمایه طبق اصول مزایده صورت میگیرد. یعنی هر کس در محدوده قیمت روزانه سهام، قیمت پایینتری برای فروش پیشنهاد نماید، در صدر لیست فروشندهها قرارگرفته و هر کس به نوبت خود سهام خود را به فروش خواهد رساند.
عرضه اولیه به معنی حضور تازه یک شرکت و نماد جدید در بازار سرمایه است. امکان برای هر فردی تنها به مقدار مشخصی امکانپذیر می باشد.
خرید سهام در این بازار به روشهای مختلفی امکانپذیر است. اما مهمتر از خرید سهام در بورس و روشهای آن، اطلاع از این مسئله است که چه سهمی باید بخرید؟ انتخاب سهم مناسب برای خرید نیاز به آموزش تجزیه و تحلیل بازار دارد.
برای شروع سرمایه گذاری در بورس می توانید با خرید نمادهای عرضه اولیه شروع کنید. خرید این نمادها معمولاً ریسکی نداشته و شما در چند روز ابتدایی سود خواهید کرد. با خرید عرضه اولیهها میتوانید کار با پلتفرمهای مختلف را نیز امتحان نموده و در آنها تجربه کسب کنید.
ثبتنام در بورس چه مراحلی دارد؟ این روزها شاید شما هم مانند بسیاری از افراد دیگر بهدنبال پاسخ این سؤال باشید. بهویژه که با عرضه صندوقهای ETF دولتی و آزادسازی سهام عدالت تقریباً برای همه ما ایرانیها لازم شده است کد بورسی داشته باشیم و در سامانه سجام تأیید هویت شویم. در ادامه این مطلب میخواهیم ببینیم ثبتنام در بورس چه مراحلی دارد و برای این کار به چه مدارکی نیاز است.
ثبت نام بورس دو مرحله کلی دارد: اول ثبتنام در سامانه سجام و تکمیل مراحل احراز هویت و دوم افتتاح حساب در یکی از کارگزاریهای مورد تأیید سازمان بورس و اوراق بهادار.
قدم اول برای ثبت نام در بورس دریافت کد سجام است. سجام یا «سامانه جامع اطلاعات مشتریان» سامانهای است که شرکت سپردهگذاری مرکزی برای ارائه خدمات یکپارچه به سهامداران ایجاد کرده و دریافت خدمات شرکت سپردهگذاری مرکزی (شرکتی که وظیفه ثبت و نگهداری و انتقال مالکیت اوراق بهادار را به عهده دارد) مشروط به ثبتنام در این سامانه است.
قبلاً و در همین لینک زیر، در «رده» درباره ثبتنام در سجام مفصل گفتهایم و راهنمای گام به گام ارائه دادهایم که میتوانید با کلیک روی همین لینک، مشاهده کنید، اما بهطور خلاصه روال کار این است که به سجام مراجعه کنید و بعد از تکمیل مراحل ثبتنام و احراز هویت که چندان سخت هم نیست، یک کد پیگیری دهرقمی دریافت کنید. مرحله احراز هویت هم به دو شیوه حضوری (مراجعه به یکی از دفترهای پیشخوان منتخب با همان کد ده رقمی) و غیرحضوری (با استفاده از درگاههای تأییده شده سازمان بورس) امکانپذیر است.
خیلی خلاصه بدانید که مدارک لازم برای دریافت کد بورسی خیلی ساده و دمدست است و شامل اینهاست:
برای اینکه زیادی مراحل ثبت نام در بورس و احراز هویت را تکرار نکنیم، اطلاعات بیشتر و کاملتر را در لینک زیر بخوانید:
بعد از تکمیل احراز هویت حضوری یا غیرحضوری، در مدت کوتاهی که شرکت سپردهگذاری مرکزی مدارک را تأیید کرد، کد بورسی شامل ۳ حرف اول نام خانوادگی و ۵ عدد تصادفی است که برای هر شخص منحصربهفرد صادر و به شماره همراه ارسال میشود که همانند شماره ملی شما در تمامی فعالیتهای مرتبط با بورس و اوراق بهادار است و با داشتن آن، دیگر نیازی به تایید یا احراز هویت مجدد نیست.
اما شرکتها باید چه مراحلی را برای حضور در بورس طی کنند؟ اولین گام همان سجامی شدن و سپس دریافت کد بورسی است.
مدارک موردنیاز به نسبت اشخاص حقیقی سختگیرانهتر است که خب قابل درک است. فقط مدارک نماینده شرکت هم به این فهرست اضافه میشود:
در حال حاضر ۱۰۸ کارگزاری در ایران فعالیت میکنند که به روشهای مختلف میتوانید در این کارگزاریها ثبتنام کنید. سادهترین راه برای افتتاح حساب در کارگزاری این است که به یکی از شعبههای آن کارگزاری مراجعه کنید و با راهنمایی کارمند کارگزاری فرمهای مربوط به ثبتنام را پر کنید. در مراجعه حضوری به شعبه کارگزاری هم باید اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی همراهتان باشد.
بعضی از کارگزاریها هم این امکان را فراهم کردهاند که از طریق سایت اینترنتیشان ثبتنام اولیه را انجام دهید و سپس برای تأیید هویت به یکی از شعبههای آن کارگزاری مراجعه کنید. بعضی از کارگزاریها هم که میخواهند مشتریان بیشتری جذب کنند، با تعدادی از دفترهای پیشخوان دولت قرارداد بستهاند و این امکان را فراهم کردهاند که مشتری مرحله احراز هویت کارگزاری را با مراجعه به یکی از دفترهای پیشخوان منتخب انجام دهد.
اما اگر بخواهید در یکی از کارگزاریهایی که زیرمجموعه یکی از بانکهای کشورند ثبتنام کنید، میتوانید به یکی از شعبههای این بانکها مراجعه کنید و به کارمند بانک بگویید که قصد دارید در کارگزاری آن بانک ثبتنام کنید.
در حال حاضر ۱۹ بانک کشور کارگزاری دارند که با جستوجو در گوگل میتوانید سایت کارگزاری هر بانکی را که بخواهید پیدا کنید و با آن کارگزاری آشنا شوید. روال کار هم معمولا به این صورت است که باید یک حساب عادی یا یک حساب ویژه معاملات سهام در بانک مورد نظر باز کنید و فرمهای مربوط به بورس را پر کنید.
از هر کدام از این روشها که برای افتتاح حساب در یکی از کارگزاریها اقدام کرده باشید، معمولاً یکی دو روز پس از انجام مراحل ثبتنام، پیامکی حاوی نام کاربری و رمز عبور سامانه معاملات آنلاین کارگزاری را دریافت خواهید کرد.
کارگزاریها از طریق واسطهگری معاملات بورسی درآمد به دست میآورند. چون امکانات معاملات برخط (آنلاین) در اختیار قرار میدهند و هزینه آن را با عنوان «کارمزد» از مشتریان دریافت میکنند. این رقم اگرچه کوچک است ولی وقتی ضرب در تعداد مشتریان بورسی و البته تعداد معاملات شود، با عدد بزرگ و سرسامآوری مواجه میشویم که هوش از سر میرباید.
رقم کارمزد و شیوه محاسبهاش در بورس، فرابورس و در هنگام خرید سهام یا فروش سهام متفاوت است و جدول پیچیدهای دارد که چند درصد این کارمزد دقیقا به چه بخشی اختصاص دارد. ولی خلاصه و سادهاش میشود حدود این عددها!
مالیات فقط در زمان فروش سهام گرفته میشود (اختلاف درصد بالا به همین دلیل است) و در زمان خرید، مالیاتی از شما دریافت نمیشود. این هم به دلیل حمایت و تشویق به سرمایهگذاری در بورس اعمال میشود.