تفاوت بورس کالا و اوراق بهادار

تفاوت بورس کالا و اوراق بهادار (+توضیحات کاربردی)

بورس کالا چیست؟ تفاوت بین شرکت  بورس اوراق بهادار تهران و سازمان بورس و اوراق بهادار در چیست؟ تفاوت بورس کالا و اوراق بهادار در چند سال گذشته به‌عنوان یکی از بحث‌های چالش‌برانگیزی است که همیشه در دنیای بورس و سرمایه‌گذاری از آن یاد می‌شود!ثبت نام بورس چگونه است ؟ 

در دنیای بازارهای سرمایه این موضوع آن‌قدرها که مردم عادی که کد بورسی دارند  فکر می‌کنند، پیچیده نیست بله از یکسری قوانین و اصول پیروی می‌کند. امروز سعی می‌کنیم به شما کمک کنیم تا تفاوت‌های میان این دو بازار را بهتر بررسی کرده و به سرمنزل مقصود خود یعنی درک تفاوت‌های این دو بازار سرمایه برسید!

اولین مبحثی که برای درک این تفاوت باید آن را بررسی کنیم، این است که صرفاً بورس کالا چیست؟ آموزش بورس در این بازار عمده‌فروشی که می‌تواند در تعیین قیمت بازار خرده‌فروشی تأثیر فروانی داشته باشد، چهاراصل و ویژگی اساسی دارد که اساس تشکیل آن است. در ادامه این ۵ اصل را با یکدیگر مرور می‌کنیم:

• در بازار بورس کالای ایران، نباید هیچ‌گونه نوسانات قیمت جعلی وجود داشته باشد!
• در این بازار نباید خریدار جعلی یا مصنوعی وجود داشته باشد تا قیمت‌ها نوسان نداشته باشند!
• در این بازار باید برای مدیریت ریسک فروشنده، تولیدکننده و واسطه دلایل مهم و قطعی وجود داشته باشد!
• نظام قیمت‌گذاری بر کالاهای موجود در بازار سرمایه کالا ایران باید به‌صورت کاملاً شفاف و به‌دوراز هرگونه پنهان‌کاری باشد!
• سیستم اجرایی و نظارتی بر طرفین یک معامله که فروشنده و خریدار است، باید به‌صورت کاملاً شفاف احساس شود.

۵ ویژگی و مشخصه‌ای که در بالاتر مشاهده کردید، جزو مهم‌ترین ارکان بورس کالای ایران هستند که در هنگام بررسی تفاوت بورس کالا و اوراق بهادار متوجه اهمیت آن‌ها خواهید شد. حالا که این بازار سرمایه را بهتر شناختید، نوبت آن می‌رسد که کمی با بورس کالای ایران هم آشنا شوید! تفاوت بورس کالا با بورس اوراق بهادار، همان چیزی است که آلان به دنبال آن هستیم!

تفاوت بورس کالا و اوراق بهادار چیست؟ تفاوت بین شرکت اوراق بهادار تهران و سازمان بورس

یکی از اصلی‌ترین ارکان تفاوت بورس کالا و اوراق بهادار در انواع قرارداد‌های در بورس کالا است! یعنی شما باید در بازار سرمایه کالا، یکی از قرارداد‌های زیر را داشته باشید! قراردادی که بین شما و فروشنده نهادینه می‌شود و باعث می‌شود که قادر به ایجاد روند جدیدی در یک بازار باشید. انواع قراردادهای شرکت های بورس اوراق بهادار  عبارت‌اند از:

•  قرارداد نقدی (CASH): این نوع قرارداد یکی از رایج‌ترین انواع قرارداد است که با استفاده از آن اقدام به فروش کالا، تجهیزات و … به‌صورت کاملاً نقدی می‌کنند. در این رابطه خریدار باید هزینه را به‌صورت نقدی پرداخت کند!
• قرارداد سلف: یکی از مهم‌ترین ارکان تفاوت بورس کالا و اوراق بهادار، همین قرارداد سلف است که در نوع خود کم‌نظیر است! در این قرارداد لازم است که شما برای خرید کالایی در زمان مشخصی در آینده، هزینه را پرداخت کنید! چنین قراردادی را نمی‌توانید در  بازار بورس اوراق بهادار  ایران پیدا کنید و تنها در بازار کالا یافت می‌شود.
• قرارداد نسیه: نوعی قرارداد مشروط است که باید بر اساس بهای کالای انتخابی در یک سررسید مشخص همیشه به‌صورت منظم پرداخت شود. این قرارداد مخصوص بازار سرمایه است و می‌توان از آن به‌عنوان یکی از ارکان تفاوت بورس کالا و اوراق بهادار یادکرد. آیا تابه‌حال قرارداد نسیه‌ای داشته‌اید؟
• قرارداد اختیار معامله: نوعی دیگری از قراردادهای مخصوص بازار سرمایه کالا است که در آن باید یک اختیاراتی به طرفین داده شود. این نوع قرارداد هیچ ارتباطی با قراردادهای بازار بورس اوراق بهادار ندارد.

حالا که با بحث‌های قراردادی دو بازار مهم سرمایه ایران آشنا شدید، نوبت آن می‌رسد که کمی از تفاوت‌های این دو بازار را هم خودتان کشف کنید.

همان‌طور که تا آلان متوجه شده‌اید، این دو بازار در نوع قرارداد، شیوه انتقال پول، شیوه نظارت، شیوه تنظیم قوانین و … با یکدیگر تفاوت‌های بنیادی دارند که اگر به آن‌ها توجه نداشته باشید، احتمالاً با مشکل روبرو خواهید شد، اما این تمام ماجرا نیست. در ادامه برخی از تفاوت‌های دیگر را هم بررسی می‌کنیم!

یکی دیگر از تفاوت‌های مهم بورس کالا با بورس اوراق بهادار ایران که نمی‌دانستید!

اگر با یک کارشناس و متخصص بازار سرمایه و بورس صحبت کنید، متوجه خواهید شد که یکی دیگر از تفاوت‌های  بورس کالا  و اوراق بهادار که از آن یاد می‌شود، شیوه بازگشت سرمایه است! بحثی که به‌خودی‌خود بسیار چالش‌برانگیز است و باید به‌خوبی آن را درک کنید. معمولاً در بازگشت سرمایه در بورس اوراق بهادار ایران طی ۷۲ ساعت تا یک هفته طول می‌کشد، درحالی‌که بورس کالای ایران چنین نیست!
درواقع در بورس کالای ایران، شما می‌توانید ظرف ۲۴ ساعت بازگشت سرمایه را تجربه کنید. به نظر شما چه موارد مهمی در رابطه با تفاوت‌های این دو بازار وجود دارد که به آن‌ها اشاره نشد؟ در بخش نظرات، می‌توانید جواب این سؤال را با ما و دیگر افراد به اشتراک بگذارید.

بورس کالا چیست؟

 بورس کالا  بازار منسجمی است که تعداد زیادی از عرضه‌کنندگان، کالای خود را عرضه می‌کنند و کالای مربوطه پس از بررسی‌های کارشناسی و قیمت‌گذاری توسط کارشناسان بورس کالا و آموزش بورس ، به خریداران عرضه می‌شود.

در بورس کالا معمولاً کالاهای خام و فرآوری نشده مانند فلزات، پنبه، گندم، برنج و... دادوستد می‌شوند. یکی از مزایای بورس کالا، حضور نهادهای نظارتی و تنظیم‌کننده بازار است که تمامی تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و تجار کالا با حضور این نهادها، از مزایای قوانین و مقررات حاکم بر بورس برخوردار می‌شوند.

بررسی روند پیدایش و تکامل کد بورسی بورس‌های کالا در جهان حاکی از آن است که این‌گونه بازارها در عرصه اقتصاد کشورها از قرن ۱۹ به بعد در پی پاسخ‌گویی به برخی از نیازمندی‌های اقتصادی و در بسیاری موارد رفع برخی تنگناها و موانع در بازار کالاهای مختلف بوده است.

در واقع نارسایی‌های بازارهای سنتی در شکل‌ نوسانات کاذب و عدم شفافیت در کشف قیمت و فقدان تضمین‌های لازم برای معامله‌گران از مهم‌ترین دلایل راه‌اندازی بورس‌های کالایی در کشورهای جهان بوده است.

در بورس کالا معمولاً کالاهای خام و فرآوری نشده مانند فلزات، پنبه، گندم، برنج و... دادوستد می‌شوند

در چنین شرایطی وجود بورس‌های کالایی و استفاده از ابزارهای مشتقه به پدید آمدن یک نظام سازمان‌یافته دادوستد و توزیع کالاها در کشورهای مختلف منجر شده و راه ورود به بازارهای جهانی را برای کشورها تسهیل کرده است.

از این‌رو هم‌اکنون صدها بورس کالایی مدرن در سراسر جهان دایر است که از قدیمی‌ترین آن‌ها می‌توان به بورس معروف و تجاری شیکاگو(CME) با ۱۷۰ سال سابقه، بورس فلزات لندن(LME) با ۱۳۰ سال سابقه، بورس کالای نیویورک(NYMEX)، بورس کالای توکیو (TOCOM)، بورس کالای شانگهای(SHFE)، بورس کالای هند(MCX) اشاره کرد. و ثبت نام بورس انجام میگیرد . 

چه کسانی به بورس کالا مراجعه می‌کنند؟

۱- گروه اول کسانی هستند که می‌خواهند از ریسک نوسان کاذب قیمت‌ها در امان باشند. در واقع بورس‌های کالا به عنوان عاملی موثر برای کاهش  ریسک تولیدکنندگان کالا و مصرف‌ کنندگان عمده در بازار شناخته می‌شود.

۲- گروه دوم بر خلاف گروه اول، از نوسانات قیمت استفاده کرده و سود خود را حداکثر می‌کنند. در بورس‌های کالا، این گروه با نام سوداگران (Speculator) شناخته می‌شوند.

بورس کالا در ایران

در راستای تحقق اهداف برنامه سوم و چهارم توسعه که مطابق با آن‌ها شورای عالی بورس موظف به راه‌اندازی و گسترش بورس‌های کالایی در ایران شناخته شده بود، بورس فلزات در شهریور ۱۳۸۲ (نخستین بورس کالایی در ایران) و بورس کالای کشاورزی در شهریور ۱۳۸۳ آغاز به فعالیت کردند. بر مبنای قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران و با تصویب شورای عالی بورس، شرکت بورس کالای ایران در آذر ۱۳۸۵ با درهم آمیختن بورس فلزات و بورس کالای کشاورزی تشکیل شد و پس از پذیره‌نویسی و برگزاری مجمع عمومی، از مهر ۱۳۸۶ کار خود را زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار آغاز کرد. گفتنی است ارکان شرکت بورس کالای ایران هم اکنون شامل «مجمع عمومی»، «هیئت مدیره»، «مدیرعامل»، «بازرس/حسابرس» می‌شود.

چه قراردادهایی در بورس کالا معامله می‌شوند؟

همه داد و ستدها در بورس کالا در قالب قراردادهای استاندارد انجام می‌گیرد. به طور کلی، قراردادهای «نقدی»، «سلف»، «نسیه»،  آتی و اختیار معامله   «صلح» و «معاوضه» برای داد و ستد هر کالا وجود دارد.

بیشتر بخوانید

واکنش منفی بورس به مجلسی‌ها

در حالی که جلسه علنی مجلس برای حمایت از بازار سهام در حال برگزاری است و رئیس‌کل بانک‌مرکزی نیز افزایش نرخ سود بانکی را تکذیب کرد، اما روند بازار سرمایه و ثبت نام بورس با شروع معاملات امروز نزولی شد.

با شروع معاملات امروز بازار سهام عرضه در نمادهای شاخص‌ساز باعث ریزش 1.71 درصدی شاخص کل بازار سهام شد و شاخص هم‌وزن نیز بیش از نیم درصد ریزش کرد و این نشان از کلیت منفی بازار سهام و همچنین صف‌های فروش زیاد است. و آموزش بورس  کاهش یافته است . تمایلات بازار سهام به شدت منفی است و همین موضوع باعث می‌شود تا به اخبار مثبت واکنش مثبت نداشته باشد و به نوعی بازار سهام به دلیل ریسک انتخابات آمریکا عقب‌نشینی کرده است و به نظر می‌رسد تا مشخص نشدن تکلیف انتخابات آمریکا و به تبع آن قیمت دلار روند بازار نوسانی خواهد بود.

در جریان معاملات امروز بازار سهام نمادهای پاکشو، شاروم، شصدف و شسینا نمادهایی هستند که در گروه شیمیانی در مدار مثبت معامله می‌شوند.

در جریان جلسه علنی مجلس برای جمایت از بازار سهام موضوعات قیمت‌گذاری فولاد و نرخ سود بانکی مد نظر کمسیون اقتصادی قرار گرفت.

عرضه در بازار سهام به دلیل ریسک انتخابات آمریکا باعث ریزش بازار سهام است اما بسیاری از کارشناسان معتقدند بازار سهام انتخابات آمریکا را پیش‌خور کرده است و حتی در صورت وقوع بدترین سناریوها بعد از انتخابات آمریکا ریزش جدی نخواهیم داشت.

نمادهای فملی، فولاد و شپنا بیشترین تاثیر منفی را بر بازار سهام داشتند و همچنین صف‌های فروش کاوه، فخوز، وبملت، وبصادر و خودرو جمع‌اوری شدند.و کد بورسی را از کارگزاری  می توان درییافت نمود . 

ریزش بازار سهام طولانی شده است و به نظر می‌رسد به لحاظ تکنیکالی باید روند بازار سهام بهبود پیدا کند اما متغییرهای بازار سهام از جمله قیمت دلار انتظار انتخابات آمریکا را می‌کشند.

پالایشی یکم چه شد ؟

پالایشی یکم چه شد؟ / آخرین اخبار از ارزش و زمان آغاز معاملات آن

درحالی که حدود سه میلیون و ۸۰۰ هزار نفر منتظر آغاز معاملات صندوق پالایشی یکم و آزادسازی پول‌هایشان به ارزش ۱۳ هزار میلیارد تومان هستند، اعلام شده که برای ممانعت از ضرر سهامداران، آغاز این معاملات به تعویق افتاده است.و ثبت نام بورس کاهش یافته است . 

 طبق اعلام مدیر صندوق پالایشی یکم میزان مشارکت مردم در پذیره‌نویسی «صندوق پالایشی یکم» حدود سه میلیون و ۸۰۰ هزار نفر و به ارزش ۱۳ هزار میلیارد تومان بوده است.

این تعداد با اتکا به وعده بازگشایی نماد در اوایل آبان ماه اقدام به پذیره‌نویسی پالایشی یکم کرده بودند اما اکنون داوود رزاقی، مدیر صندوق پالایشی یکم گفته است: با توجه به افزایش سرمایه پالایش نفت تهران (شتران) و پالایش نفت اصفهان (شپنا) در بورس هنوز افزایش سرمایه آنها در پرتفوی صندوق اعمال نشده، به همین دلیل اکنون نمی‌توان اقدام به بازگشایی نماد این صندوق کرد، زیرا این موضوع منجر به ضایع شدن حق مردم  و افراد دارای کد بورسی و ضرر و زیان آنها خواهد شد.

وی توضیح داد: ابتدا اعلام شده بود که حداقل یک ماه پس از پذیره‌نویسی این صندوق ها نماد آنها در بورس بازگشایی خواهد شد؛ بنابراین اکنون در حال اقدام‌های لازم برای رفع مشکلات موجود و آغاز معامله این صندوق در بورس باشیم. پیگیری‌های زیادی از سوی فعالان بازار و مردم برای مشخص شدن زمان بازگشایی نماد «صندوق پالایشی یکم» انجام شده، اما در وضعیت فعلی و در این زمینه نمی‌توان زمان دقیقی را اعلام کرد و باید منتظر ماند تا اقدام‌های مربوط به افزایش سرمایه دو شرکت پالایشی به سرانجام برسد.

ارزش صندوق پالایشی یکم

اما اکنون ارزش صندوق پالایشی یکم چقدر است؟آیا آموزش بورس ادامه دارد ؟

هرچند تاکنون مشخص نشده ترکیب این صندوق از چهار سهم معلوم، چگونه است، اما روند نمادهای این صندوق چندان سودده نبوده است.

تا پیش از آغاز بازار روز دوشنبه، در آخرین روز کاری بورس، نماد شتران پنج درصد نزول کرد و قیمت این نماد به 13780، قیمت شپنا نیز با نزول پنج درصدی به 16470، شبریز با نزول یک درصدی به 32560 و شبندر نیز با نزول پنج درصدی به 3130 ریال رسیده بود.

تزریق منابع جدید به بورس در گرو موافقت بانک مرکزی است؟

در حالی که با وجود توافقات صورت گرفته و مجوزهای صادر شده برای تزریق بخشی از منابع صندوق توسعه ملی به بازار سرمایه، این کار تاکنون انجام نشده یک عضو شورای عالی بورس با تاکید بر اینکه تصمیم تزریق یک درصد از صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار باید اجرا شود، اظهار کرد: اجرا نشدن آن احتمالا به دلیل مخالفت بانک مرکزی است.

 حسین سلاح ورزی در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به مصوبه قانون رفع موانع تولید، اظهار کرد: بر اساس این مصوبه تزریق یک درصد از منابع صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار باید از سال ۱۳۹۴ اجرا می شد اما نشده بود. به همین دلیل موضوع در مجامع دیگر از جمله شورای عالی بورس مطرح شد و مورد تاکید قرار گرفت و ثبت نام بورس ادامه دارد . 

وی ادامه داد: قرار بود این منابع صرفا برای عملیات بازارسازی و بازارگردانی در اختیار صندوق تثبیت به صورت سپرده قرار بگیرد و این موضوع ابلاغ شده بود. تا جایی که اطلاع دارم صندوق توسعه ملی هم مخالفتی با این موضوع نداشت. همانطور که می دانید رئیس جمهوری عضو هیات امنای صندوق توسعه ملی است و اعضای صندوق تثبیت بازار نیز از بانک مرکزی، سازمان برنامه و بودجه، وزیر اقتصاد و… تشکیل شده است.

این عضو شورای عالی بورس در مورد اینکه چرا تزریق یک درصد از صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار تاکنون صورت نگرفته است، توضیح داد: دلیل آن احتمالا مخالفت های بانک مرکزی است. شاید بانک مرکزی تصور می کند اجرای این طرح اثرات تورمی در پی خواهد داشت. البته این موضوع با توجه به تصمیماتی که در نهادهای بالا دستی گرفته شده باید اجرا شود مگر اینکه دلایل توجیهی مخالفت محکم باشد.

خط قرمز تزریق ارزی

بر اساس این گزارش، بیش از یک ماه پیش بود که مسئولان آموزش بورس اعلام کردند با پیگیری های وزارت اقتصاد، انتقال یک درصد از منابع صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار انجام می شود. این ماجرا از همان اول مبهم بود و مسئولان در بخش بورس، وزارت اقتصاد و صندوق توسعه ملی یا هیات امنای صندوق توسعه ملی در این رابطه به صراحت صحبت نکردند که قرار است این منابع از کجا و به چه میزان تامین و به بورس تزریق شود و بعد از صدور مجوزها چه روالی در حال طی شدن است و فقط به توافق و حل ابهام و وعده های هر هفته ای برای انتقال منابع بسنده کردند.

بر این اساس به مجوزی که از گذشته برای سرمایه گذاری صندوق در بازار سرمایه وجود داشته است، اشاره شده بود ولی ابعاد آن مشخص نشد. به هر حال موضوع در ابهام پیش رفت تا این که صندوق توسعه ملی اعلام کرد آماده همکاری برای انتقال منابع به بورس است. چندی قبل هم پورمحمدی – معاون اقتصادی سازمان برنامه و بودجه -گفت که ابهاماتی در رابطه با منابع وجود داشته که در جلسه هیات امنای صندوق توسعه ملی مطرح و برطرف شده است.

در حالی از چند هفته گذشته مسئولان فقط اعلام می کنند که انتقال منابع به زودی انجام می شود و در جریان است که در رابطه با منابعی که قرار است از صندوق توسعه ملی به بورس آمده و از آن حمایت کند، دو مورد وجود دارد؛ اول این که مجوزی که مسئولان از آن صحبت کرده اند به منابع ریالی صندوق توسعه ملی بر میگردد.

اما نکته دیگر این است که اگر منابع ریالی صندوق توسعه ملی پاسخگوی نیاز بازار سرمایه در حد تعیین شده نباشد، ممکن است پای منابع ارزی صندوق به میان آید که این در مرحله اول نیاز به مجوز داشته داشته و بعد باید بانک مرکزی منابع ارزی صندوق را به ریال تبدیل کرده و در اختیار بازار سرمایه قرار دهد.

به نظر نمی رسد با توجه به حواشی که طی مدت اخیر در مورد تبدیل منابع ارزی صندوق توسعه ملی وجود داشته، این روال در مورد تزریق به بورس عملیاتی شود.  کد بورسی  جهت خرید و فروش  در بازار بورس ضروری است و به هر صورت زمانی که منابع صندوق توسعه ملی در دسترس نیست هرگونه الزامی برای تبدیل منابع آن به ریال به نوعی استقراض از بانک مرکزی خواهد بود که از عوامل افزایش پایه پولی و به دنبال آن رشد تورم است.