افزایش سرمایه خوب است یا بد

یکی از مباحث جذاب و پر چالش بورسی، افزایش سرمایه خوب است یا بد می‌باشد. شرکت‌ها به قصدهای مختلفی اقدام به افزایش سرمایه می‌کنند؛ اما نکته‌ای که وجود دارد آن است که افزایش سرمایه انواع مختلفی دارد و هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارد. همچنین پیامدهای هر یک بر وضعیت شرکت و سهامدار یکسان نیست. در ابتدا بهتر است هدف از افزایش سرمایه و انواع آن را شرح دهیم و سپس به سوال افزایش سرمایه خوب است یا بد پاسخ خواهیم داد.

افزایش سرمایه چیست؟

شرکت‌ها به هدف تأمین منابع موردنیاز طرح‌های توسعه‌ای یا اصلاح ساختار مالی، اقدام به افزایش سرمایه می‌کنند. به عبارت بهتر، یکی از روش‌های تأمین مالی شرکت است. به‌منظور افزایش سرمایه، لازم است تعدادی سهام جدید منتشر شود و سهامداران شرکت آن‌ها را بخرند؛ بنابراین با تأمین مالی از طریق سهامداران، مبلغ موردنظر فراهم می‌شود.

افزایش سرمایه به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

به سهامداری تعلق می‌گیرد که در تاریخ اجرای مصوبه مجمع عمومی فوق‌العاده شرکت در این خصوص، مالک سهام شرکت باشد و اصطلاحاً در مجمع عمومی فوق‌العاده افزایش سرمایه، شرکت کند.

انواع روش‌های افزایش سرمایه

تفاوت انواع مختلف افزایش در محل تأمین سهام جدید است. به‌طورکلی ۳ نوع افزایش سرمایه وجود دارد:

1. افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها 
2. افزایش سرمایه از محل سود انباشته (سهام جایزه)
3. افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران

افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها

با گذر زمان و اثرگذاری تورم بر کالاها و خدمات، قیمت دارایی‌های یک شرکت نیز تغییر خواهند کرد؛ بنابراین شرکت‌ها این امتیاز را پیدا می‌کنند تا ارزش دارایی‌های ثابت مشهود همانند زمین، ساختمان، ماشین‌آلات و تجهیزات، سرمایه‌گذاری‌ها و … را مورد تجدید ارزیابی قرار دهند. همچنین شرایط رکودی می‌تواند استفاده از این نوع افزایش سرمایه را میسر کند. رکود حاکم بر شرکت‌ها باعث کاهش حاشیه سود این بنگاه‌ها و افت اعتبار آن‌ها نزد نهادهای مالی خواهد شد. ازآنجایی‌که حقوق صاحبان سهام شرکت‌ها شاخص بسیار مهمی برای تعیین سقف اعتبار نزد بانک‌ها است، شرکت‌ها به فکر بالا بردن حقوق صاحبان سهام و افزایش سرمایه هستند. با توجه به اینکه شرکت‌های درگیر رکود، امکان افزایش سرمایه از محل آورده نقدی یا سود شرکت‌ها ندارند، قانون‌گذار افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها را برای شرکت‌های موردنظر پیشنهاد می‌دهد. با به ‌روزرسانی دارایی شرکت‌ها، سهام بیشتر از گذشته موردتوجه فعالان بازار سرمایه قرار می‌گیرد. با افزایش اعتبار شرکت نزد بانک، سهامداران عمده نیز برای نگهداری سهام ترغیب می‌شوند. این نوع از افزایش سرمایه، برای شرکت‌های زیان ده، سودمند است زیرا می‌تواند جان تازه‌ای به شرکت بخشد تا دوباره به چرخه تولید و سوددهی بازگردد. لازم به ذکر است با توجه به ماده ۱۴۱ قانون تجارت، درصورتی‌که مقدار زیان از نصف سرمایه ثبتی شرکت بیشتر باشد، شرکت مذکور مشمول ماده ۱۴۱ می‌شود.

شرکت زیان ده برای خروج از این ماده باید سرمایه خود را به مقداری افزایش دهد تا میزان زیان از نصف سرمایه کمتر شود؛ بنابراین شرکت‌هایی که مشمول این قانون باشند می‌توانند از این نوع از افزایش سرمایه استفاده کرده تا هم ساختار مالی خود را به استاندارد نزدیک کنند و امکان دریافت تسهیلات و بهبود فعالیت برای آن‌ها فراهم شود. در این روش، تعداد سهام هر سهامدار متناسب با درصد افزایش سرمایه افزایش می‌یابد و درصد مالکیت سهامدار در شرکت تغییری پیدا نمی‌کند. معایب این روش این است که نقدینگی جدیدی وارد شرکت نمی‌شود و ارزش ذاتی آن نیز دچار تغییر نخواهد شد. محاسن این روش بهبود ساختار مالی، به‌روز شدن دارایی‌ها است. همچنین شرکت واجد شرایط دریافت وام می‌شود.

افزایش سرمایه از محل سود انباشته

گاهی شرکت، از منابع داخلی خود جهت تأمین مالی استفاده می‌کند؛ اما این منابع داخلی چیست؟ همانطور که می‌دانید شرکت کل سودی را که در طی سال مالی به دست می‌آورد، تقسیم نمی‌کند. بخشی در حساب سود انباشته باقی می‌ماند. باگذشت زمان، سودهای انباشته به میزان مطلوبی می‌رسد که می‌تواند منبعی برای تأمین مالی باشد. در این روش نقدینگی جدیدی وارد شرکت نمی‌شود و صرفاً بخشی از سود انباشته به‌حساب سرمایه شرکت وارد می‌شود و تعداد سهام افزایش می‌یابد. ازآنجایی‌که شرکت این نقدینگی را از حساب سود انباشته برداشت می‌کند و سهامداران پولی بابت این تأمین مالی نمی‌پردازند، به سهام تعلق‌گرفته سهامداران، سهام جایزه می‌گویند. معایب این روش آن است که مانند روش قبلی نقدینگی جدیدی وارد شرکت نمی‌شود. حسن آن نیز بهبود و تسهیل توسعه ساختار مالی شرکت است. همچنین نیازی به پرداخت مبلغ توسط سهامداران ندارد.

 افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده

افزایش سرمایه از محل آورده نقدی به این معنا است که منابع از بیرون شرکت و توسط سهامداران تأمین می‌شود. در مواقعی که شرکت نیاز به منابع جدید برای طرح‌های توسعه‌ای دارد اما سود انباشته مناسبی ندارد، ناچار به افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران است. به دلیل اینکه این روش، نیازمند تأمین منابع جدید از سوی سهامداران فعلی شرکت است، شرکت حق استفاده و حضور در آن را ابتدا به سهامداران شرکت می‌دهد. به این صورت که اوراقی تحت عنوان «حق تقدم سهام» منتشر می‌شود و در اختیار سهامداران فعلی قرار می‌گیرد. سهامدار در طی مهلت مقرر (۲ ماه پذیره‌نویسی اوراق) مجاز است به دو روش اقدام کند:

• پرداخت مبلغ اسمی سهام: در این حالت، سهامدار در افزایش سرمایه شرکت کرده و به ازای هر برگه سهمی که در اختیار دارد، مبلغ ۱۰۰ تومان به‌حساب شرکت واریز می‌نماید. با این کار پس از طی شدن مراحل افزایش سرمایه، حق تقدم تبدیل به سهام عادی می‌شود و تعداد سهام شما نیز افزایش می‌یابد.
• فروش حق تقدم: اگر سهامدار به هر علتی تمایل نداشته باشد حق تقدم خود را به سهم تبدیل کند، می‌تواند در بازه زمانی ۲ ماهه حق تقدم‌های خود را به سرمایه‌گذاران دیگر بفروشد. این حق تقدم‌ها مانند سهام در بورس قابل معامله هستند. پس از تمام شدن مهلت دوماهه، نماد حق تقدم متوقف‌شده و سهامدار نمی‌تواند آن را بفروشد.

اگر شرکت به ازای هر برگه سهام مبلغی بیش از ارزش اسمی (که ۱۰۰ تومان در نظر گرفته می‌شود)، از سهامداران مطالبه کند، به آن افزایش سرمایه از روش صرف سهام گفته می‌شود. در این روش، شرکت سهام خود را به مبلغی بیش از قیمت اسمی و از طریق پذیره‌نویسی به فروش رسانده و تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی سهام را، به‌حساب اندوخته منتقل و یا در ازای آن سهام جدید، به سهامداران قبلی می‌دهد. در افزایش سرمایه به روش صرف سهام به‌جای انتشار سهام عادی با ارزش اسمی، پذیره‌نویسی سهام جدید ناشی از این عمل به قیمت بازار انجام می‌گیرد. منظور از صرف سهام، اضافه ارزش سهام یعنی مابه‌التفاوت ارزش بازاری و اسمی سهام است. شرکت در خصوص صرف سهام سه کار می‌توانند انجام دهند:

• انتقال اضافه ارزش به اندوخته شرکت
• تقسیم نقدی اضافه ارزش به سهامداری قبلی
• دادن سهام جدید به سهامداران قبلی

در مورد فروش هم دو کار می‌توانند انجام دهند:

• فروش با حفظ حق تقدم
• فروش با سلب حق تقدم

اگر فرد مبلغی بابت حق تقدم پرداخت نکند و در مهلت دوماهه نیز آن را نفروشد، شرکت پس از اتمام دوره پذیره‌نویسی، گواهی‌های باقیمانده را به‌عنوان حق تقدم استفاده‌نشده در پذیره‌نویسی عمومی به فروش رسانده و مبلغ حاصل از فروش را به‌حساب سهامداران واریز می‌کند. گفتنی است افرادی که سهم مذکور را ندارند نیز می‌توانند حق تقدم استفاده‌نشده را خریداری کنند و سهامدار شرکت شوند. به این حالت از افزایش سرمایه که سهامداران فعلی حق استفاده خود را به سهامداران جدید واگذار می‌کنند، سلب حق تقدم گفته می‌شود.

مطالبات حال شده چیست؟

مطالباتی است که سهامداران از شرکت دارند و در زمانی که شرکت اقدام به افزایش سرمایه می‌نماید سهامداران بجای آوردن نقدینگی جدید از مطالباتشان کسر می‌شود و به سرمایه ایشان و بالطبع شرکت افزوده می‌شود این وقت است که لفظ مطالبات حال شده استفاده می‌شود. معایب این روش آن است که زمان‌بر است و تا سهامداران در افزایش سرمایه شرکت کنند و مبلغ به‌حساب سرمایه وارد شود مدتی طول خواهد کشید. همچنین تعدادی زیادی از سهامداران مایل به پرداخت مبلغ حق تقدم نیستند. مزایای این روش ورود نقدینگی جدید و کمک به سودآوری بلندمدت شرکت است.

قیمت سهم و ارزش دارایی پس از افزایش سرمایه چه تغییری می‌کند؟

محاسبه قیمت تئوریک، پس از افزایش سرمایه در هر یک از روش‌ها قدری متفاوت است. ولی درنهایت، فارغ از نوع افزایش سرمایه، قیمت کاهش می‌یابد؛ زیرا تعداد سهام افزایش‌یافته و قیمت به تعداد زیادتری سهام تقسیم می‌شود. همچنین ارزش دارایی افراد بعد از افزایش سرمایه تغییری نمی‌کند زیرا به همان میزان (درصد افزایش سرمایه) بر تعداد سهام سرمایه‌گذاران قبلی اضافه می‌شود.

بهترین نوع افزایش سرمایه کدام می‌باشد؟

هر یک از روش‌های ذکرشده، در شرایط مختلف پاسخگوی نیازهای شرکت است؛ بنابراین نمی‌توان گفت بهترین روش کدام است. در نگاه کلی افزایش سرمایه از محل آورده مطلوب‌ترین روش است زیرا باعث ورود نقدینگی جدید به شرکت می‌شود؛ اما این روش برای همه شرکت‌ها قابل‌اجرا نیست. در مورد شرکت‌های زیان ده نیز روش تجدید ارزیابی دارایی‌ها بدون آنکه نیازی به نقدینگی جدید باشد، ساختار شرکت را سامان می‌دهد و از این حیث می‌تواند مطلوب باشد.

در نتیجه افزایش سرمایه خوب است یا بد

تورم، شوک‌های ارزی، روند صعودی قیمت‌ها و نیز بالا بودن نرخ سود بانکی، مهم‌ترین دلایل افزایش سرمایه شرکت‌ها محسوب می‌شود. به‌طورکلی تصمیم به افزایش سرمایه، اقدامی مطلوب در راستای تأمین منافع آتی سهامداران است؛ زیرا به بهبود وضعیت یا رشد تولید و سودآوری شرکت می‌انجامد. همان‌طور که در روش‌های مختلف اشاره شد، افزایش سرمایه به لحاظ ظاهری، دارایی سهامدار را تغییر نمی‌دهد و صرفاً باعث شکستن و کاهش قیمت می‌شود. اما افزایش سرمایه به‌جز اثرات بنیادی، اثرات روانی نیز بر قیمت تابلو خواهد داشت. با انتشار خبر افزایش سرمایه، اقبال به سهم افزایش می‌یابد و تا زمان ثبت افزایش سرمایه، شرکت می‌تواند موردتوجه سهامداران قرار گیرد و بازدهی قیمتی نصیب آنان کند. این اتفاق، تأییدی بر درست بودن رفتار سهامداران نیست و می‌تواند صرفاً یک رفتار هیجانی باشد. همچنین افزایش سرمایه به‌تنهایی نمی‌تواند ملاکی برای ارزنده بودن سهام یک شرکت باشد. عاملی که در افزایش سرمایه‌ها باعث مثبت شدن یک سهم می‌شود، انتظار مثبت و اطمینان سهامداران نسبت به محقق شدن عملیات اجرایی مدنظر شرکت است. بنابراین سهامداران باید به شرایط کلی شرکت، منطق افزایش سرمایه و درصد آن توجه کنند.

لبه معاملاتی چیست؟

وقتی دیکشنری را باز می کنید و دنبال معنی اِج (Edge) می گردید به ترجمه هایی چون لبه، حاشیه امن، مزیت و برتری خواهید رسید. در معامله گری به معنای امکان وقوع بیشتر یک پیشامد نسبت به دیگر پیشامد است یعنی به شرایطی گفته می شود که با رخ دادن آنها احتمال موفقیت یک معامله بیشتر از شکست آن است (وقوع یک معامله موفق). به زبان ساده تر همان استراتژی و روش معاملاتی شماست که احتمال بالایی در به سود نشستن معاملات به شما می دهد. در تصویر زیر معنای واقعی اِج را مشاهده می کنید.

برای داشتن یک لبه معاملاتی (معامله موفق) به چه چیزی نیاز داریم؟
در فضای اینترنت مقاله های زیادی در مورد معامله موفق و چگونگی آن نوشته شده است اما بیشتر معامله گران برداشت اشتباهی دارند از اینکه واقعا لبه معاملاتی چیست (معامله موفق) و چگونه می توان به آن دست یافت؟ در ادامه به چگونگی دستیابی به یک معامله موفق و یا معامله با شانس موفقیت بالا را برای معامله گران شرح می دهیم.
در دنیای معامله گری، معامله با شانس موفقیت بالا (لبه معاملاتی) به این معنی است که معامله گر راهی داشته باشد تا بتواند فرصت های مناسبی را پیدا کند تا در بلندمدت نتیجه مثبتی از معاملاتش به دست آورد. پس معامله گر موفق معامله گری است که متد و روشی را برای معاملات موفق در بازارهای مالی توسعه داده است.
موفقیت در معامله گری به این معنی نیست که معامله گر باید از همه معاملاتش پیروز بیرون آید، بلکه به این معنی است که در بلند مدت معاملات برنده اش باید نسبت به معاملات بازنده ش برتری داشته باشد تا برآیند مثبتی ایجاد نماید.

مولفه های یک لبه معاملاتی
اشتباه دیگری که بسیاری از معامله گران مرتکب می شوند این است که فکر میکنند فقط باید توانایی شناسایی نقاط ورود را داشته باشند. تمرکز صرف روی روش های ورود مشکلی است که بین معامله گران بسیار رایج است. معامله گری که از اهمیت دیگر مولفه های معامله گری غفلت می کند، قطعا نتایج ناهمگونی را تجربه خواهد کرد. برای اینکه معامله گر موفق اما پایداری باشیم، باید نکات زیر را در نظر داشته باشیم:

چه وقت هایی معامله میکنید؟ چه بازارهایی را بهتر می شناسید؟ معامله گری در چه تایم فریم هایی برای شما مناسب است؟ یک معامله کامل از نظر شما چه خصوصیاتی دارد؟ قبل از اینکه وارد معامله شوید چه کارهایی باید انجام دهید؟

چه وقت هایی معامله نمیکنید؟ معامله گران حرفه ای این حقیقت را می دانند که حفاظت از سرمایه اولیه از اولویت های معامله گری است. بیرون ماندن از موقعیت های غیرمطمئن برای معامله همانقدر اهمیت دارد که بدانیم چه وقت باید معامله کنیم.

با معامله مان چه کنیم؟ بیشتر معامله گران وقتی در معامله هستند، نمیدانند باید چه کار کنند. یک معامله گر موفق، به خوبی میداند که چه طور از موقعیت های خود محافظت کند به گونه ای که گاه «stop loss» خود را با قیمت حرکت می دهد، گاه خیلی زود با ضرر از معامله خارج می شود و گاه معامله را ادامه می دهد تا به نحو احسن از آن خارج شود. یک معامله گر موفق هیچ گاه معامله را به حال خود رها نمی کند تا شانس برای او تصمیم بگیرد. او برای همه سناریو هایی که ممکن است پیش آید، برنامه ریزی خاصی دارد.

چه طور بفهمیم که معامله گر موفقی هستیم؟
تعیین اینکه بدانید معامله گر موفقی هستید یا خیر، به این سادگی که به نظر می رسد نیست. شاید بعضی اوقات به این مطلب برخوردید که باید نتایج مثبت استراتژی خودتان را با شرایط معامله گری در محیط آزمایشی (فراچارت: Demo) تست کنید. با این حال، نتایج دمو و همچنین نتایج واقعی، با یکدیگر تفاوت دارند. وقتی در محیط آزمایشی (فراچارت: مخصوصا جهت تست استراتژی) کار میکنید، میتوانید زمان را به عقب و جلو حرکت دهید، و این شرایط مناسبی برای تست و راستی آزمایی استراتژی شما نیست.

با پاسخ به سه سوال زیر می توانید بفهمید که معامله گر موفقی هستید یا نه:

1-آیا در گذشته پول درآورده اید؟ با اینکه عملکرد گذشته، دلیل خوبی برای عملکرد آینده شما نیست، اما می تواند شروع خوبی باشد. اگر بالانس حساب شما به شدت افت کند و روند شما کاملا نزولی باشد، بعید است که بتوانید معامله گر موفقی باشید. با اینحال، حتی اگر درحال حاضر درحال کسب درآمد از معامله گری نیستید، به این معنی نیست که استراتژی خوبی ندارید و باید معامله گری را کنار بگذارید.

2-آیا می توانید موفقیت خود در دنیای معامله گری را تکرار کنید؟ معامله گری موفق می تواند به این معنی باشد که بتوانید موفقیت خود را تکرار کنید و البته این موفقیت شما از روی شانس محض نبوده باشد. اگر یک سیستم معامله گری قانون-محور را دنبال کنید، می توانید به سرعت و سادگی عملکرد موفق خود در گذشته را تکرار کنید. به علاوه، وقتی شما از استراتژی های غیرسیستماتیک استفاده می کنید، رسیدن به موفقیت بیشتر طول خواهد کشید.

اگر در مورد پایداری موفقیت خودتان اطمینان ندارید، هیچ وقت در مورد آن احساس خوبی نخواهید داشت. هر چه اعتماد به نفس پایین تری داشته باشید، ترسو تر خواهید بود.

(مارک داگلاس)

3. برای حفظ توانایی های معامله گری خود چه کار خواهید کرد؟ در نکته شماره 1، به طور مختصر به این قضیه اشاره کردیم. عملکرد گذشته دلیل بر نتایج آینده نیست، اما حتی اگر راهی برای پول درآوردن یافته اید، معنی اش این نیست که این راه تا ابد کارساز خواهد بود. بازارهای مالی، همواره در حال تغییر هستند، و یک معامله گر موفق همیشه در حال جستجو برای یافتن راهی است تا روش های معامله گری خود را توسعه و بهبود دهد. به علاوه، حتی اگر درحال حاضر از این راه پول در نمی آورید، به این معنی نیست که باید دنبال سیستم دیگری برای معامله باشید. هیچ سیستمی از ابتدا کارساز نیست و این وظیفه معامله گر موفق است که آن را بهبود و توسعه دهد.

آماده اید که تبدیل به یک معامله گر موفق شوید؟
شاید این سوال عجیبی است که دارم از شما می پرسم اما سوال درستی است. همانطور که قبلا هم اشاره کردم، موفقیت در معامله گری چیزی نیست که بشود آن را با انجام مطالعات سطحی و نگاه کردن چند ویدئو بدست آورد. موفقیت در معامله گری چیزی است که باید خودتان آنرا بسازید و  بعد از توسعه دادنش، از آن محافظت کنید. (فراچارت: بهینه و آپدیت نگه داشتن سیستم)

اگر مایلید که تغییری در معامله گری شما حاصل شود، پیشنهاد میکنم که از تغییر سیستم های مختلف بپرهیزید و به جای آن همه تلاش خود را بکار بگیرید تا یک سیستم خوب برای خود بسازید. سیستمی طراحی کنید که ورود در موقعیت های مختلف را برای شما تعریف کند، رفتارهای معاملاتی منفی را شناسایی کند و آن را از سیستم حذف کند. همچنین وظیفه شماست که مدیریت معاملات خود را بهبود بخشید و خروج بهینه از معاملات را برای سیستم تان تنظیم کنید. اگر بعد از انجام این کارها، چیزی که به دنبال آن بودید را به دست نیاوردید، شاید باید زاویه نگاه تان به معامله گری را تغییر دهید.

عرضه اولیه چیست و چرا همیشه سود اور است ؟

عرضه اولیه سهام چیست و چرا همیشه سودآور است؟

عرضه اولیه سهام شرکت‌ها یکی از گزینه‌های بسیار جذاب برای سرمایه‌ گذاران، به ویژه افراد تازه ‌وارد در بورس به شمار می‌رود. چون سهام‌هایی که در این عرضه به فروش می‌رسند در بیشتر مواقع سودآور هستند و به همین دلیل، طرفداران زیادی دارند. در این قسمت  خرید عرضه اولیه را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

✔ عرضه اولیه سهام (Initial Public Offering)

این اصطلاح که ترجمه عبارت «Initial Public Offering (IPO)» است به اولین روز عرضه سهام یک شرکت در بازار بورس اشاره می‌کند که در آن، درصد مشخصی از کل سهام شرکت برای نخستین بار در بازار بورس عرضه می‌شود. تجربه نشان داده که بیش از ۹۰% از عرضه‌های اولیه‌ای که در بورس انجام می‌‌شوند سودآور هستند. توجه داشته باشید که عرضه اولیه یک شرکت در بورس به این معنی نیست که آن شرکت، تازه کار خودش را شروع کرده است. بلکه به این معنی است که به تازگی اجازه خرید و فروش سهام آن در بورس صادر شده است. حتی گاهی شرکت‌های دولتی با سال‌ها سابقه کار در این عرضه شرکت کنند. شرایط خرید و فروش سهام در عرضه‌های اولیه کمی با سهام‌های عادی متفاوت است. حالا سوال درست این است که چگونه می‌توان سهام‌های این چنینی را خریداری کرد؟

✔ چگونه عرضه اولیه بخریم؟

روش‌های گوناگونی برای خرید عرضه اولیه سهام وجود دارند. اما در این مقاله فقط به روش‌هایی که در بورس تهران مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌پردازیم. تا همین چند وقت پیش، عرضه‌های اولیه‌ای که در بورس انجام می‌شدند به روش حراج با اولویت زمان صورت می‌گرفتند. به این ترتیب که سهم‌ها طی فرآیندی که سرمایه‌ گذاران حقیقی در آن نقشی نداشتند، ابتدا کشف قیمت می‌شد؛ یعنی قیمتی که سرمایه ‌گذاران برای اولین بار می‌توانستند آن سهام را خریداری کنند، مشخص می‌گشت. سپس با توجه به تعداد سهام شرکت و تعداد سهامی که قرار بود عرضه شود، سهمیه هر فرد برای خرید سهام عرضه اولیه مشخص و ساعت سفارش گذاری تعیین می‌گردید. مثلا بورس اعلام می‌کرد که عرضه سهام شرکت «a» در ساعت ۱۲:۳۰ آغاز می‌شود و هر سرمایه گذار می‌تواند ۱۰۰۰ سهم را در قیمت ۱۰۰ تومان سفارش بگذارد. پس در این روش، قیمت خرید، ساعت خرید و حداکثر حجم خرید از قبل کاملا مشخص می‌شد و شما باید در ساعت مشخص شده سفارش خود را در سیستم ثبت می‌کردید. اگر هم تعداد سهم‌های تقاضا شده از تعداد سهم‌های عرضه شده بیشتر می‌شد، اولویت با افرادی بود که سفارش خود را زودتر ثبت کرده بودند. اما مدتی است که روش خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ تغییر پیدا کرده است.

✔ چگونه از عرضه اولیه سود کنیم؟

بر اساس یک باور قدیمی در میان فعالان بازار، خرید عرضه اولیه سودآور است. تجربه نیز بر این باور مُهر تایید می‌زند. چون تاکنون بیش از ۹۰% عرضه‌های اولیه بورس حداقل بین ۲۰-۳۰% سود را برای خریداران آن به ارمغان آورده‌اند. حتی در برخی موارد این سود به بیش از ۱۰۰% نیز رسیده است. این موضوع باعث شده که تقاضا برای سهم‌هایی که برای اولین بار عرضه می‌شوند افزایش پیدا کند. این افزایش تقاضا در کنار محدودیت‌های خریدی که در زمان عرضه اولیه وجود دارند، باعث می‌شود که تقاضا برای سهم عرضه شده نسبت به تعداد سهامی که در بازار عرضه می‌شود، بیشتر باشد. در نتیجه، اگر سهام ارائه شده در زمان اولین عرضه را خریداری کنید به دلیل مواردی که گفته شد، به احتمال زیاد چند روزی شاهد صف خرید در سهمتان خواهید بود. البته همان‌طور که گفته شد این اتفاق در بیشتر مواقع رخ می‌دهد و همیشگی نیست. پس نمی‌توان از قبل با اطمینان گفت که قیمت آن سهم حتما در روزهای آینده رشد می‌کند.

✔ چرا قیمت سهام شرکت‌ها بعد از اولین عرضه رشد می‌کند؟

همان‌طور که با هم گفتیم، یکی از علت‌های رشد قیمت سهم بعد از اولین عرضه، وجود دو محدودیت است؛ محدودیت در تعداد سهام قابل خریداری و محدودیت در تعداد سهام عرضه شده. گذشته از این‌ها معمولا در این جور مواقع، سهام شرکت کمی ارزان‌تر از ارزش ذاتی که توسط تحلیل‌گران برآورد شده، عرضه می‌شود تا برای سرمایه گذاران جذابیت بیشتری داشته باشد. این کار باعث افزایش تقاضا برای آن سهم می‌شود. این جذابیت قیمتی در کنار عواملی که توضیح داده شد، باعث می‌شود تا قیمت سهام شرکت‌ها بعد از عرضه اولیه رشد کند. بعد از مدتی با افزایش قیمت سهم و هم چنین عرضه سهامداران عمده و سرمایه گذارانی که در ابتدا سهم را خریداری کرده‌اند کم‌کم تقاضا برای سهم کاهش پیدا می‌کند. در این هنگام می‌گویند که سهم، متعادل شده است. پس از این ماجرا، سرمایه گذاران با آن سهم نیز مثل سایر سهم‌های بازار برخورد می‌کنند. از این به بعد رشد و افت قیمت سهم به عملکرد آن شرکت بستگی پیدا می‌کند. حتی اگر آن سهم به شکل هیجانی رشد کرده باشد، باز هم این احتمال وجود دارد که افت زیادی را تجربه کند.

چه زمانی بهترین وقت برای فروش سهام عرضه اولیه است؟

عرضه اولیه سهام با حفظ منافع سرمایه‌ گذاران باعث رونق بازار بورس و توسعه اقتصادی می‌شود. در واقع این عرضه، یک رابطه برد–برد را ایجاد می‌کند. البته این بدان معنا نیست که سرمایه‌ گذاران باید سهام تازه عرضه ‌شده را برای مدت نامشخصی در سبد سرمایه‌ گذاری خود داشته باشند. از نظر تئوریک و بر اساس آنچه در دنیا رایج است قیمت فروش عرضه اولیه سهام را به گونه‌ای تعیین می‌کنند تا شرکت‌کنندگان بتوانند از بازدهی ۱۰ تا ۲۰ درصدی بهره‌مند شوند. در حقیقت، نمی‌توان در مورد زمان مناسب برای فروش سهام اولین عرضه نظر قطعی داد. چون این موضوع به عوامل مختلفی مانند نیاز شما به نقدینگی حاصل از این عرضه، خرید اولین عرضه به صورت اعتباری از کارگزار و در نتیجه تسویه‌حساب با آن و مواردی از این دست، بستگی دارد. سهامداران می‌توانند از فردای روز عرضه، سهام خود را به فروش برسانند. اما برای دانستن بهترین زمان برای فروش سهم، باید برخی موارد را در نظر داشته باشید:

• ارزیابی وضعیت فعلی و آینده شرکت عرضه‌ شده در بازار بورس
• توجه به میزان بزرگی و کوچکی شرکت عرضه ‌شده در بازار بورس
• مطالعه تحلیل بنیادی سهام عرضه اولیه در سایت‌های تحلیل‌گری و کانال‌های خبری کارگزاری‌ها
• بررسی رفتار سهامداران عمده در ایام معاملات سهم پس از اولین عرضه 
• بررسی روند فعلی بازار بورس 

بازار سهام مانند هر فعالیت اقتصادی دیگر، دوره‌های متفاوتی از رکود، رشد، رونق و در نهایت نزول را تجربه می‌کند. این سیکل در طول زمان به صورت متوالی اتفاق می‌افتد. اگر سهام یک شرکت در زمان رکود یا نزول بازار عرضه شود معمولا به دلیل خروج سرمایه، حجم تقاضا برای اولین عرضه افت پیدا می‌کند. در چنین شرایطی به دلیل جو منفی حاکم بر بازار، تعداد روزهای مثبت در سهام عرضه اولیه پایین‌تر از دوران رونق خواهد بود. ولی در دوران رونق و صعود شدید بازار، قضیه برعکس است. از آنجایی که حجم نقدینگی بزرگی در بازار در جریان دارد معمولا تقاضای سنگینی برای سهام ایجاد می‌شود. در نهایت، این موضوع می‌تواند برای مدتی باعث تشکیل صف‌های خرید سنگین در آن سهم شود.

یکی از مهمترین نشانه‌های خروج از سهم تازه‌وارد به بازار، برچیدن صف‌های خرید است. از آنجا که در روز نخست عرضه، تعداد بالایی از سهامداران برای خرید اقدام می‌کنند، تعداد سهم محدودی نصیب هر کد معاملاتی می‌شود. بنابراین سهامداران در روزهای آتی به خرید سهم اقدام می‌کنند. این ماجرا باعث می‌شود که تشکیل صف خرید به صورت روزانه انجام شود. شاید سهامدار عمده شرکت با عرضه سهم بتواند صف خرید را کوتاه‌تر کند اما این صف دوباره تشکیل می‌شود. هنگامی که دیگر صف خریدی برای سهم باقی نماند و به تعادل برسد، می‌توان آن را نشانه‌ای برای فروش در نظر گرفت.

✔ اولین عرضه، همیشه سودآور نیست!

با هم گفتیم که در بیشتر موارد، اولین عرضه برای سرمایه گذاران سودآور است. اما گاهی هم خرید سهم در عرضه اولیه می‌تواند به ضرر شما تمام شود. بازار بورس شاهد چندین نمونه از عرضه‌های اولیه بوده است که بعد از عرضه، نه تنها رشد زیادی نکردند بلکه دچار افت قیمت هم شده‌اند. این افت قیمت دلیل‌های گوناگونی دارد. مثلا قیمت سهم در هنگام اولین عرضه، تفاوت چندانی با ارزش واقعی آن سهم نداشته یا سهم هنگامی عرضه شده که شرایط کلی بازار مناسب نبوده است. پس اجازه ندهید باور سودآور بودن این سهم‌ها مانع از بررسی دقیق قبل از خرید شود.

✔ منظور روش بوک بیلدینگ چیست؟

به تازگی در بورس تهران از روش جدیدی به نام «بوک بیلدینگ» برای خرید عرضه اولیه رونمایی شده است. مهم‌ترین مزیت این روش، امکان ثبت سفارش به قیمت‌های متفاوت است. در روش بوک بیلدینگ، هر سفارش با توجه به حداکثر حجم مشخص شده و در قیمتی که خریدار تعیین می‌کند در سامانه معاملات ثبت خواهد شد. به این ترتیب، در تخصیص سهام، بی‌عدالتی ایجاد نمی‌شود.

در روش بوک بیلدینگ هر خریدار با توجه به تحلیل و بررسی‌های خود، درخواست خرید سهام را در ساعتی مشخص که از قبل توسط ناظر بازار اعلام می‌شود، در سیستم معاملاتی ثبت می‌کند. یکی از معایب روش بوک بیلدینگ، قیمت و محدودیت مثبت و منفی ۱۰ درصد است. با وجود آن که نهاد عرضه کننده، یک قیمت را به عنوان کف قیمت سهم مشخص می‌کند. اما سرمایه گذاران می‌توانند سفارش خرید خود را در بازه‌ای بین این قیمت کف و ۱۰% بالاتر از آن قرار دهند.

مشکل این است که به احتمال زیاد چنین کاری باعث می‌شود تا افراد در سقف قیمتی ثبت سفارش و خرید سهام را انجام دهند که ممکن است باعث ایجاد صف خرید در عرضه اولیه شود. اما به صورت کلی، شما در این روش راحت‌تر از روش حراج، خرید خواهید کرد. هم چنین دیگر اولویت با سفارش زودتر نیست و شما نباید خیلی سریع سفارش خود را ثبت کنید. بلکه بر اساس تحلیل خود آن قیمتی را که در بازه مشخص شده انتخاب کرده و در آن قیمت، سفارش خود را ثبت می‌کنید.

✔ خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ

عرضه اولیه در روش بوک بیلدینگ به این صورت اجرا می‌شود:

شرکتی که شرایط پذیرش در بازار بورس یا فرابورس را دارد و به اصطلاح در بازار «درج نماد» شده است توسط یکی از شرکت‌های مشاور سرمایه گذاری یا تامین سرمایه، ارزش گذاری می‌شود. این تعیین ارزش پس از بررسی کامل بنیادی شرکت، تخمین سودآوری آتی، تخمین نرخ بازدهی مورد انتظار سرمایه گذار و استفاده از روش‌های ارزش‌گذاری همچون تنزیل جریانات نقدی انجام می‌شود.

با توجه به ماهیت روش بوک بیلدینگ، قیمتی به عنوان حداقل قیمت مورد تایید قرار می‌گیرد و سقف قیمتی که معمولا ۱۰ درصد بیشتر از حداقل قیمت است تعیین می‌گردد تا تمام سرمایه گذاران علاقه‌مند به شرکت در اولین عرضه، متناسب با تحلیلشان درخواست قیمتی خود را ثبت کنند. اما در ادامه چه اتفاقی می‌افتد؟ برایتان خواهیم گفت.

حداقل ۴۸ ساعت کاری قبل از انجام اولین عرضه، اطلاعیه آن در سایت سازمان بورس یا فرابورس منتشر می‌شود. در آن اطلاعیه حداکثر تعداد سهام قابل سفارش، تاریخ انجام اولین عرضه و دامنه قیمت مجاز تعیین می‌گردد. در روز مشخص شده برای عرضه، اطلاعیه شروع دوره معاملات عرضه اولیه در سایت سازمان بورس و توسط ناظر بازار اعلام می‌شود. پس از آن، شما به مدت ۲ ساعت فرصت دارید تا درخواست خود را ثبت کنید. پس از پایان دوره سفارش سرمایه گذاران، سازمان بورس متناسب با تعداد متقاضیان و سقف تعداد سهام قابل عرضه، شروع به تخصیص سهام به تمام متقاضیان می‌کند.

فرض کنید کل تعداد سهام قابل عرضه ۵۰ میلیون سهم و تعداد سرمایه گذارانی که درخواست خود را ثبت کرده‌اند ۵۰ هزار نفر باشد. از طرفی هر سرمایه گذار تا سقف ۲۰۰۰ سهم اجازه درخواست خرید داشته است. با وجود اینکه کل سرمایه گذاران ۲۰۰۰ سهم را درخواست داده‌اند اما به هر سرمایه گذار هزار سهم تخصیص داده خواهد شد. از زمان آغاز عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ تا اکنون، بیشتر عرضه‌های اولیه در سقف قیمتی انجام شده‌اند. بنابراین به خریداران توصیه می‌شود که درخواست خرید خود را نیز روی سقف قیمتی ثبت کنند تا سهام به آنها تخصیص داده شود.

برای خرید عرضه‌های اولیه توجه به اطلاعیه ناظر در روز عرضه بسیار مهم است. زیرا این اطلاعیه شامل موارد مهمی از جمله بازه قیمت سهمیه مجاز هر فرد و زمان مجاز ارسال سفارش است. در روزهایی که شرکت‌ها اولین عرضه خود را انجام می‌دهند، ترافیک بالایی در سایت کارگزار‌ی‌ها ایجاد می‌شود. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم که از قبل حساب کاربری خود را شارژ کنید تا در روز عرضه با مشکل روبه‌رو نشوید.

در روش بوک بیلدینگ هر کد بورسی (هر فرد) تنها از طریق یک کارگزاری و از طریق یک درخواست می‌تواند در اولین عرضه شرکت کند. یعنی نمی‌توانید در یک سفارش ۲۵۰ سهم و در سفارش دوم ۱۵۰ سهم را ثبت کنید. بلکه باید در یک سفارش ۴۰۰ سهم را سفارش بدهید. در روش قبلی، افراد از طریق چندین کارگزاری سفارش خود را ثبت می‌کردند تا بالاخره یکی از کارگزاری‌ها سفارش آن‌ها را ثبت کند. ولی در روش بوک بیلدینگ با توجه به وجود زمان دو ساعته جهت ارسال سفارش این مشکل برطرف شده است.
افزایش قیمت سهم در روز پس از اولین عرضه، به حمایت سهم از سوی سهام‌دار عمده و وجود تقاضای مناسب از سوی سرمایه گذاران بستگی دارد. این موضوع به جز چند مورد محدود، انجام شده و در نتیجه حداقل بازدهی ۱۵ درصدی را محقق کرده است.

چگونه می‌توان بدون نقدینگی، سهام اولین عرضه را خریداری کرد؟

برخی از کارگزاری‌ها با هدف جذب مشتری، بدون داشتن موجودی ریالی از سوی سرمایه گذار و به نمایندگی از او عرضه اولیه را خریداری می‌کنند. در واقع، آنها با این کار به سرمایه گذار اعتبار می‌دهند. معمولا اگر سرمایه گذار پس از چند روز کاری با کارگزاری‌ تسویه حساب کند، صاحب سهام خواهد شد. در غیر این صورت کارگزاری، سهام را می‌فروشد تا بدهی سرمایه گذار را تسویه کند.

بررسی یک نمونه آگهی اولین عرضه

در ادامه می‌توانید آگهی اولین عرضه نماد «تاصیکو» را مشاهده کنید. در این اطلاعیه موارد زیر آورده شده است:

• تاریخ عرضه
• تعداد سهام و معادل درصد از سهام کل شرکت
• بخش، گروه و طبقه سهام
• نماد
• کف و سقف قیمتی
• مدیر و متعهد عرضه
• حداکثر سقف خرید حقیقی و حقوقی

برای اطلاع از اولین عرضه‌ شرکت‌ها باید اخبار سایت‌های بورسی و کانال‌های خبری را پیگیری کنید. بیشتر کارگزاری‌ها نیز این عرضه‌ها را به مشتریان خود اطلاع می‌دهند. پس از اینکه از تاریخ اولین عرضه اطلاع پیدا کردید، حوالی ساعت ۱۰ صبح همان‌ روز سایت «tsetmc» را باز کرده و اطلاع‌رسانی‌های ناظر بازار را دنبال کنید.

موضوع آموزش در مقوله سرمایه گذاری که ریسک از دست دادن سرمایه مطرح است، بیش از پیش اهمیت دارد. ریسک از نادانی ناشی می‌شود و هرچقدر تخصص و مهارت سرمایه گذار نسبت به بازار بیشتر باشد، ریسک نیز کمتر خواهد بود.

در این یادداشت، گام به گام همراه شما خواهیم بود و به اصلی‌ترین ابهامات ورود به بازار جذاب بورس پاسخ خواهیم داد:

گام اول: اهمیت آموزش بورس

چرا آموزش بورس ضروری است؟

آموزش، جلیقه نجات، در دریای متلاطم سرمایه گذاری در بورس است. می‌توان گفت رشد ثروت در بازار سرمایه بیش از هر چیزی به رشد تخصص سرمایه گذاران وابسته است. بورس یک روی سود و یک روی زیان دارد، سود در بورس از جیب تازه‌کاران به جیب متخصصان می‌رود و اگر پیش از سرمایه گذاری در بورس، روی آموزش خود سرمایه گذاری نکنید، بورس روی زیان خود را به شما نشان خواهد داد! هیچ چیز به اندازه آموزش و تخصص نمی‌تواند ریسک این سرمایه گذاری را کاهش دهد.

تعداد زیاد سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس، اهمیت موضوع آموزش را بیش از پیش نشان می‌دهد، انتخاب چند شرکت و سپس تخصیص سرمایه به این شرکت‌ها نیازمند دانش کافی از شرکت ها، صنایع آن‌ها و شرایط اقتصاد است.

دو نوع تحلیل معروف جهت انتخاب صحیح شرکت ها عبارت‌اند از:

۱- تحلیل بنیادی که به بررسی وضعیت عملیاتی شرکت‌ها و سودآوری آن‌ها می‌پردازد

۲- تحلیل تکنیکال که به بررسی نمودارهای قیمتی سهم‌ها در طول زمان می‌پردازد.

گام دوم: چرا بورس؟

در ابتدا به مزایای سرمایه گذاری در بورس اشاره کرده و سپس آن را با یکی از مهم‌ترین گزینه‌های سرمایه گذاری در اقتصاد ایران (بانک) مقایسه خواهیم کرد:

مزایای سرمایه گذاری در بورس چیست؟

چه مزایایی، سرمایه گذاری در این بازار را جذاب کرده است؟

• سودآوری در بورس: امکان سودآوری از دو محل دریافت سود نقدی (DPS) و افزایش ارزش سهام شرکت‌ها (Capital Gain)، تنها از طریق سهامداری “یک” شرکت، شبیه یک تیر است با دو نشان! سهامداران معمولا در طول زمان سهامداری از نوسانات قیمت و در پایان سال مالی و پس از برگزاری مجمع عادی سالیانه از سود تقسیمی بهره‌مند می شوند.
• نقد شوندگی: یک کد آنلاین و گذاشتن سفارش فروش در ساعات معاملاتی (۸:۳۰-۱۲:۳۰)، سریع‌ترین مسیر دسترسی به سرمایه در این بازار است! گرد هم آوردن تعداد بالای عرضه و تقاضا در کنار هم در این بازار ورود و خروج به این بازار را آسان‌تر از سایر بازارها می‌کند.
• شفافیت اطلاعاتی: شفافیت اطلاعاتی و نظارت نهادی همچون سازمان بورس را در کمتر فرصت سرمایه گذاری­ هایی به صورت هم‌زمان می‌توان یافت! صورت های مالی شرکت‌ها در ادوار سه ماهه و گزارش عملکرد در بازه‌های ماهانه به صورت منظم در سامانه کدال منتشر و به صورت عمومی در دسترس سهامداران قرار می‌گیرد.
• حفاظت در برابر تورم: شراکت در سهام شرکت‌هایی که درآمدزایی آن‌ها متاثر از تورم است، سرمایه را در برابر تورم حفظ می‌کند. با توجه به اقتصاد تورمی ایران، حفاظت از “کاهش ارزش پول” اهمیت زیادی دارد.
• معافیت مالیاتی: سود تقسیمی در بورس معاف از مالیات است. بدین معنی که تمام سود دریافتی از معاملات بعد از در نظر گرفتن کارمزد در حدود ۰٫۵% تماما متعلق به سهامدار است.

سرمایه گذاری در بانک یا بورس؟

بدون شک سهولت سرمایه گذاری در بانک، این فرصت سرمایه گذاری را در ردیف گزینه‌های ابتدایی سرمایه گذاری قرار می‌دهد، اما همیشه اولین و راحت‌ترین گزینه ممکن، بهترین نیست! زیرا:

• بررسی بازدهی: نرخ سود سپرده بانکی، به دلیل تضمین در پرداخت سودهای دورهای به عنوان یک نرخ سود بدون ریسک مطرح شده و بازدهی کمتری را برای سرمایه گذاران به همراه دارد.
• سودآوری از دو محل در بورس: در بورس، علاوه بر پرداخت سود نقدی، می‌توان از رشد قیمت سهام شرکت‌ها نیز منتفع شد.
• اهمیت عملکرد سرمایه گذار: سودآوری در بورس برخلاف بانک، به طور صددرصد به عملکرد سرمایه گذاران بستگی دارد و تضمینی در برخورداری از سودآوری در صورت انتخاب فرصت های سرمایه گذاری اشتباه وجود ندارد.
• بررسی تضمین سودآوری: در بازار سهام قرار بر دریافت سود ثابت ماهانه و بدون پذیرش ریسک نیست و سودآوری سهامداران ارتباط مستقیمی با عملکرد شرکت‌ها دارد.
• بررسی ریسک بورس: ریسک بالاتر بورس، منجر به بازدهی بالاتر برای سرمایه گذارانی می‌شود که تخصص کافی برای انتخاب سهام مناسب را دارند.
• مقایسه سودآوری بورس و بانک: هم‌اکنون نرخ سود سپرده‌های سرمایه گذاری به صورت سالانه در محدوده ۱۸% تا ۲۲% قرار می‌گیرد. حال آن که در صورت انتخاب صحیح گزینه‌ی سرمایه گذاری در بورس، قابلیت افزایش سرمایه تا سقف ۵% تنها در یک روز وجود دارد.
• مزیتی فراتر از بازدهی: با فرض بازدهی بالاتر سپرده پنج ساله، این سپرده، جهت برداشت زودتر از موعد با نرخ شکست روبرو است که این عیب نیز با مزیت نقد شوندگی در بورس قابل رقابت نیست!
• مزیتی فراتر از پوشش تورم: با توجه به مقادیر پیش‌بینی نرخ تورم در چند سال آتی، عملا باقی ماندن سرمایه در بانک توجیهی ندارد! چراکه نرخ سپرده‌های بانکی هم اکنون در حدود ۲۰% یا کمتر از آن است و این در حالی است که طبق پیش بینی صندوق بین المللی پول، نرخ تورم برای سه سال آتی بالای ۲۵% خواهد بود.

گام سوم: اقدام به سرمایه گذاری

اگر تا اینجا تصمیم به سرمایه گذاری در بورس گرفته‌اید، در وهله اول لازم است بدانید چه میزان سرمایه لازم دارید و پس از آن سرمایه شما چند برابر خواهد شد؟

حداقل سرمایه گذاری در بورس چقدر است؟

حداقل میزان خرید آنلاین و آفلاین (حضوری) در بورس ۵۰۰ هزار تومان است. با کمترین سرمایه در بورس، می‌توان سهامدار شرکت‌های بزرگ فولادی، پالایشی، پتروشیمی و… در کشور شد. این یعنی ورود به بورس عملا با محدودیت میزان سرمایه گذاری روبرو نیست که بر جذابیت این بازار می‌افزاید.

طریقه دریافت کد بورسی

برای خرید سهام در بورس، به کد بورسی نیاز است، این کد برای هر سهامدار منحصر به فرد بوده و برای دریافت آن همراه با مدارک شناسایی باید به یکی از شعبات کارگزاری‌های دارای مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار مراجعه کرد، همچنین برخی کارگزاری‌ها امکان صدور کد بورسی بدون مراجعه حضوری را فراهم کرده‌اند، پس از دریافت کد بورسی، به همراه یک نام کاربری و رمز عبور امکان استفاده از سامانه معاملاتی آن کارگزاری فراهم می‌گردد.

آخرین تغییرات سازمان بورس در فرآیند صدور کد بورسی برای مشتریان جدید در بازار سرمایه، به شرح زیر است:

• گذشت یک ماه از زمان صدور کد بورسی

در راستای افزایش دانش افراد حقیقی که قصد معامله در بورس دارند، این آزمون توسط کانون کارگزاران برگزار شده یا توسط شرکت‌های کارگزاری و با نظارت و با تایید کانون کارگزاران بورس می­ باشد. آزمون به صورت حضوری و مجازی برگزار می‌شود. در صورت قبولی اشخاص در آزمون مذکور مشخصات مربوط به افراد حداکثر ظرف سه روز به سمات ارسال می‌شود و پس از طی فرآیندهای مربوطه کدهای معاملاتی از قابلیت معامله برخوردار می‌شوند. همچنین در تبصره های این قانون آمده است که کانون کارگزاران بورس می‌تواند در راستای افزایش دانش مرتبط با بازار سرمایه و نیز ایجاد آمادگی بیشتر برای آن دسته از اشخاص حقیقی که متقاضی صدور کد معاملاتی هستند، اقدام به برگزاری دوره های آموزشی به صورت حضوری و مجازی کند.

یکی از مهم ترین تاثیرات این بخش از قانون جدید، افزایش آگاهی سهامداران است که منجر به بهبود معاملات آنان و سرانجام افزایش کارایی و عمق بازار سرمایه می­گردد. با توجه به افزایش تعداد کدهای معاملاتی در بازار سرمایه، در حال حاضر افزایش آگاهی سهامداران یکی از مهم ترین دغدغه های قانون گذاران این حوزه می باشد.

• تعهد شخص جهت عدم فعالیت در سیگنال فروشی (که در این صورت کد مسدود می شود)

بندهای جدید:

در این راستا، دو بند مهم به تعهدنامه قبلی اضافه شده است، که به شرح زیر است:

• تعهد می کنم کلیه اقدامات اینجانب در چارچوب قوانین و مقررات و مقررات حاکم بر بازار سرمایه باشد و از هر گونه مشارکت و فعالیت (به ویژه در فضای مجازی) در زمینه هایی که طبق قوانین بازار اوراق بهادار نیازمند اخذ مجوز از سازمان است بدون اخذ مجوزهای لازم خودداری کنم. همچنین از عضویت و فعالیت در شبکه های اجتماعی، سایت ها و کانال هایی که برخلاف مقررات اقدام به ارائه تحلیل در خصوص اوراق بهادار می کنند و تحت عناوینی همچون سیگنال فروشی اقدام به اغوای قیمتی می کنند، خودداری و پرهیز کنم.

بدیهی است در غیر این صورت سازمان بورس و فرابورس می توانند کد معاملاتی اینجانب را مسدود کرده و علاوه بر آن برخوردهای قانونی را از طریق مراجع ذیصلاح نسبت به اینجانب پیگیری کنند. همچنین تعهد می کنم کلیه خسارات و زیان های ناشی از این گونه اقدامات که متوجه اینجانب باشد جبران کرده و حق هرگونه ایراد، اعتراض و پیگیری را نسبت به اقدامات سازمان، بورس و فرابورس از خود سلب و ساقط می کنم.

• اینجانب آگاهی کامل دارم که بازار سرمایه همراه با سود و زیان بوده و سرمایه گذاری همواره با مخاطرات و ریسک همراه است. سرمایه گذاری در این بازار مبتنی بر بررسی و تشخیص سرمایه گذار بوده و سود سرمایه از سوی هیچ شخص حقیقی یا حقوقی مورد تضمین نیست. لذا با علم به این مخاطرات مبادرت به دریافت کد معاملاتی و سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه می کنم.

لازم به ذکر است خرید و فروش سهام شرکت‌های عرضه اولیه، خرید و فروش تسه و اوراق با درآمد ثابت و هم‌ چنین خرید و فروش واحدهای صندوق‌ سرمایه‌ گذاری از قانون نامبرده مستثنی است.

میزان سود و ضرر در بورس چقدر است؟

تغییرات قیمت سهام در بورس به صورت درصدی است، لذا میزان سود یا ضرر بستگی به میزان سرمایه اولیه و درصد تغییرات مثبت و یا منفی قیمت سهام دارد. در معاملات سهام، محدودیت دامنه نوسان (در حال حاضر مثبت و منفی ۵%) برای تغییرات قیمتی روزانه وجود دارد. در بورس یک شبه نمی‌توان پولدار شد! حقیقت آن است که میزان بازدهی در بورس به صورت مستقیم با میزان توانایی و تخصص استفاده از فرصت‌های سرمایه گذاری موجود در آن ارتباط دارد.

گام چهارم: بورس به‌عنوان شغل

بورس شغل دوم، درآمد اول؟

مهم‌ترین سوالی که فعالان این بازار مطرح می‌کنند آن است که آیا می‌توان به ثبات درآمدزایی از بورس رسید؟

پاسخ به این سوال به سرمایه اولیه و نحوه عملکرد سرمایه گذار وابسته است، همچنین:

• این حرفه هم مانند هر حرفه دیگری، هم نیاز به مهارت و هم تخصیص زمان دارد.
• وجه تمایز این حرفه آنجاست که مهارت، “اهرم” کسب درآمد شما خواهد بود، تخصص بیشتر بازدهی بالاتری به همراه دارد.
• در کنار تایم معاملاتی بازار، لازم است پیگیر عوامل اقتصادی موثر بر شرکت ها باشید تا بتوانید فرصت‌های سرمایه گذاری را شناسایی کنید.
• هرچقدر بیشتر برای فهم این بازار زمان بگذارید، هوشمندتر می‌شوید و بازار به سرمایه گذاران هوشمند خود بازدهی بیشتری می‌دهد.
• بورس شغلی است که نیازی ندارد در زمان و مکان مشخصی حاضر شوید و این مورد نیز بر جذابیت‌های آن می‌افزاید.

گام اول تا آخر 

با آموزش شروع کردیم و اکنون لازم است بگوییم که آموزش نه تنها گام آخر که همراه همیشگی در مسیر سرمایه گذاری در این بازار جذاب است و تنها آموزش و تجربه است که رمز پیشرفتی است که شما را هر روز از دیروز خود باهوش‌تر می‌کند. توقف در مسیر یادگیری، به معنی آمادگی برای مغلوب شدن در برابر ریسک‌هاست. نکته مهم در آموزش بورس، تعریف “مسیر صحیح و منظم یادگیری” است، بسته به سطح نیاز شما در آموزش، مقالات متعددی آماده است تا شما را بر ریسک‌های بازار غالب کند!

خانه سرمایه از سال ۱۳۹۰ به صورت تخصصی بر روی آموزش سرمایه گذاری در بورس فعالیت می کند و دوره های و آموزش های تولید شده پختگی بسیار بالایی دارند و دانشجویان بسیار از خانه سرمایه در حال کسب سود از بورس و خرید و فروش سهام در بورس هستند.

یک گام فراتر در آموزش بورس

در خانه سرمایه دوره‌های جامع آموزش سرمایه گذاری در بورس آماده شده است و امکان شرکت در این دوره‌ها به صورت عادی (حضوری) و نوین (غیرحضوری) فراهم است، بدون شک شرکت در رده‌های آموزشی با بهره‌گیری از اساتید با تجربه این حوزه، به دلیل انتقال مفاهیم تجربی، اثرگذاری بیشتری در معاملات شما خواهد داشت.